KALKINMADAN NASİPLENEMEYENLER, NASİPLENDİRİLMEYENLER: TARIMDA ÇALIŞAN ÇOCUKLAR GERÇEĞİ ORTAK UTANCIMIZDIR…

KIRKYOL Duyarlılık Dizisi - I

KALKINMADAN NASİPLENEMEYENLER, NASİPLENDİRİLMEYENLER:

TARIMDA ÇALIŞAN ÇOCUKLAR GERÇEĞİ ORTAK UTANCIMIZDIR…

KIRKYOL Duyarlılık Dizisi - I

Her yıl 20 Kasım günü tüm dünyada “Çocuk Hakları Günü” olarak kutlanıyor. Ama kutlanacak bir şey var mı, yok mu bir analize gereksinim var.

ILO’ya göre çocuk işçiliği; çocukları çocukluklarını yaşamaktan alıkoyan, potansiyellerini ve saygınlıklarını eksilten, fiziksel ve zihinsel gelişimlerine zarar verici işlerde istihdam edilmesi olarak ifade edilmektedir. UNICEF çocuk işçiliğini; çocuğun yaşına ve işin türüne bağlı olarak, minimum çalışma saatini aşan ve çocuğa zararlı olan iş, olarak tanımlamıştır. Türkiye'de mevsimlik tarım işçiliği ve özelde tarımda çocuk işçiliği ciddi bir sorundur. Çocuk işçiler arasında tarım sektöründeki çalışanlar çalışma koşulları ve yaşam ortamları nedeniyle en zorlu koşulları yaşamaktadır. Hiç toprağı olmayan veya çok az toprağı olan aileler gelir ve geçim için mevsimlik tarım işçiliği yapıyor. Mevsimlik tarım işçisi aileler ekonomik ve sosyal zorunluluklar nedeniyle gezici/geçici olarak mevsimlik işçi olarak hareket ettiklerinde çocuklarını da yanlarında götürmektedir. Bunun sonucu olarak çocuklar da aile geçimine katkıda bulunmak için yaşlarına uygun olmayan tarım işlerinde çalışmaktadırlar.

Türkiye'de resmi verilere göre çalışan yaklaşık 1 milyon çocuk işçinin 1/3’ü tarımda çalışıyor.  Bu çocukların 1/3’ü okula gitmiyor, gidemiyor ya da kesintili gidiyor. Çocukların çalışmadaki en önemli amacı ise ailelerinin ekonomik durumuna katkıda bulunmaktadır. Yani, küçük yaşta ekonomik ve sosyolojik sorumlulukları boylarını aşmış durumda. Çocuklar Türkiye’nin değişik bölgelerinde özellikle pamuk, fındık, narenciye, pirinç, şekerpancarı, kayısı, seracılık vd. tarımında çapa, hasat gibi işlerde yoğun olarak çalışmaktadır.

En kötü koşullarda çalıştırılan bu çocukların önemli bir bölümü 15 yaşından küçük olup, ILO düzenlemelerine göre çalışma çağında olmayan ve bu tür işlerde bulunmaması gereken çocuklardır. Göç yollarında zorlanan, ağır koşullarda çalışan, olumsuz yaşam koşullarına uymak zorunda kalan, okula devam edemeyen, çocukluğunu yaşayamayan bu çocukların sorunlarının çözümü herkesi ilgilendirmektedir. Sorunların çözümü için yasal, ekonomik, eğitim ve toplumsal farkındalık temelinde kalıcı ve izlenebilir çalışmalar yapılması şarttır.

Çocuklar açısından tarım en tehlikeli ve riskli çalışma alanlarındandır. Çocukların tarımda çalışması açısından tarım kayıt-dışı bir iş alanıdır, çocukların iş güvenliği yoktur ve olması da beklenmemelidir. Çünkü uluslararası sözleşmelere ve yasalara göre çocuk işçiliği zaten yasal değildir. Yetişkinlerin genelinde olduğu gibi yaralanmaları ve hastalanmaları halinde tazminat alamazlar ve çalışma koşullarında pek koruma da talep edemezler.

Güneş, aşırı sıcak, soğuk, rüzgâr, toz, yetersiz ve güvenlik olmayan alet ve makineler, tehlikeli tarımsal kimyasallar, ağır yük ve tehlikeli hayvanlar çocuklar için, erişkinlere oranla daha büyük tehlike oluşturur. Ülkemizde yeterli geliri olmayan, az topraklı veya topraksız aileler ile kentlerdeki işsiz ve yoksul aileler geçimlerini sağlayabilmek için göç edip mevsimlik iş gücü olarak çalışmaktadır. Karmaşık bir sorun olan çocuk işçiliğinin önlenmesi ve zamanla ortadan kaldırılması ortak geleceğimiz için önemlidir, gereklidir.

Tarımda çalışan çocukların insanca yaşam koşullarına kavuşması, hak temelli kalkınma ilkesinden hareketle kalkınma hakkından, haklarından yararlanması için öncelikle kendilerini çalışmaya iten nedenlerin ortadan kaldırılması gerekiyor. Çocuk işçiliği; tarımsal işgücü göçü, kırdan kente göç, bozuk gelir dağılımı, topraksız çiftçiler ve tarım işçileri, yetersiz eğitim, eğitimde fırsat eşitsizliği, mesleksizlik, yoksulluk, yoksunluk, yetişkinlerin işsizliği, mevzuatın eksikliği ve/veya etkin uygulanamaması, ücretsiz aile işçiliği, tarımda istihdam zorunluluğu, vd. nedenlerle gerçekleşmektedir.  

Çocukların; iş güvencesizliği, eğitim güvencesizliği,  teknoloji güvencesizliği, ulaşım ve trafik güvencesizliği, sağlık güvencesizliği, barınma ve mekan güvencesizliği, beslenme güvencesizliği, altyapı-su-sanitasyon güvencesizliği, gelecek güvencesizliği, sağlıklı veri güvencesizliği gibi saymakla bitmeyen sorunları, dertleri vardır. Bu durum 21. Yüzyıl dünyasına ve Cumhuriyet’imizin İkinci Yüzyılı’na yakışmıyor. Bu herkesin ortak sorunudur ve ortak derdi olması gerekiyor.

KIRKYOL KIRSALDA KALKINMA KOOPERATİFİ olarak diyoruz ki; çocuk işçiliği sona erdirilmelidir. Bu yasaklarla değil; insanca yaşam koşullarının sağlanması ve kalkınmadan herkesin pay alması ile hak-adalet temelinde olmalıdır. Tarımda çocuk işçiliğinin ortadan kaldırılması sadece kamusal bir sorumlulukla değil aynı zamanda toplumsal duyarlılığın da oluşması ile gerçekleşebilir. Mevsimlik çalışan çocukların karşı karşıya bulunduğu sorunların çözümünde yasal önlemlerin alınması, ödünsüz bir biçimde uygulamaya konulması kamusal bir sorumluluktur ancak çözüm konu ile ilgili tüm kurum ve kuruluşların, sivil toplum kuruluşlarının, meslek odalarının, vd.lerinin  ortaklaşa ve eşgüdüm içerisinde yapacağı çalışmalarla sağlanabilecektir.

Evet biliyoruz; tarımsal üretimin bazı dönemlerinde dışarıdan işgücüne her zaman gerek olacaktır. Mevsimlik ve diğer tarım işçiliği biçimleri varlığını devam ettirecektir ama çocuk tarım işçiliğini ortadan kaldırmak ana hedef olmalıdır. Tüm işçiler için gezici sağlık hizmetleri, gezici eğitim hizmetleri, geçici barınma çözümleri devreye konulmalıdır. Bunun için kalıcı politikalara ve uygulamalara ihtiyaç vardır. Yasal düzenlemeler, eğitimde fırsat eşitliği, toplumsal farkındalığın artırılması, beslenme ve gıdaya erişimin sağlanması,  işverenlerin ve tarım aracılarının yasal ve insani sorumluluklarını yerine getirmeleri, ferdi kaza ve hayat sigortalarının yapılması, iş sağlığı ve güvenliğinin sağlanması, denetim mekanizmalarının etkin işlev görmesi, tarım dışında iş ve istihdam olanaklarının oluşturulması çocuklarımızın geleceği için hayati önemdedir. 20 Kasım günleri tüm çocukların neşe, mutluluk ve coşku içinde tüm çocukların kutlayacağı günler olmalıdır. Biz KIRKYOL KIRSALDA KALKINMA KOOPERATİFİ olarak bugüne kadar olduğu gibi, bundan sonra da elimizi taşın altına koymaya hazırız ve kararlıyız. Kamuoyuna saygıyla duyurulur.

KIRKYOL KIRSALDA KALKINMA KOOPERATİFİ

Not: Görseller yapay zeka ile oluşturulmuştur.